Admira? Eric T. Olson przywo?a? dotychczasow? wspó?prac? szkoleniow?, koncepcyjn? oraz bojow? ameryka?skich i polskich pododdzia?ów specjalnych, zapowiedaj?c rozwijanie wspó?pracy. Z wypowiedzi dowódcy Wojsk Specjalnych, gen. dyw. W. Potasi?skiego jednoznacznie wynika, i? w gr? wchodzi m.in. wspó?praca w zakresie szkolenia dowódców DWS na szczeblu operacyjno-strategicznym, co powinno zapewni? w d?u?szej perspektywie najwy?szy poziom dowodzenia jednostek podleg?ych DWS. Wa?na jest tak?e wspó?praca w tworzeniu podwalin dla planu rozwoju DWS do 2018

Dotyczy to m.in. zakupionych w 2006 w Cenzinie 5,7-mm pistoletów maszynowych FN P90 TR (Triple Rail, wyposa?one w trzy uniwersalne szyny monta?owe) i 5,56-mm karabinków automatycznych FN F2000 Tactical (z szyn? monta?ow? na grzbiecie komory zamkowej, wyposa?ony w zapasowe, mechaniczne przyrz?dy celownicze), oraz broni z tegorocznych dostaw realizowanych przez Cenrex: 5,56-mm subkarabinków H&K HK416D10RS oraz 5,56-mm karabinków H&K HK416D145RS wraz z 40-mm granatnikami H&K GLM (w odmianie AG-HK416). Prezentowano równie? bro? wsparcia – karabiny wyborowe wielkokalibrowy 12,7-mm Barrett M107, ?redniokalibrowe 7,62-mm KAC SR-25 i 8,6-mm AI AWM-F, najnowszy szwedzki 84-mm granatnik przeciwpancerny SAAB Bofors Dynamics Carl Gustav M3, polski 60-mm mo?dzierz OBR SM LM-60K (tarnowskie 60. chwalili operatorzy za skuteczno?? w Afganistanie, podobnie jak 12,7-mm wkm-y z ZM Tarnów) czy brytyjski 12,7-mm wielkokalibrowy karabin maszynowy Manroy M2 QCB.

Pokaz przed koszarami GROM, z okazji oficjalnej wizyty ameryka?skiego dowódcy wojsk specjalnych (US SOCOM) adm. Erica T. Olsona, zaproszonego przez Dowódc? Wojsk Specjalnych, gen. dyw. W?odzimierza Ptasi?skiego

Bezkolbowe bez emocji: P90 i F2000

FN P90 wykorzystywany jest g?ównie w zadaniach zwi?zanych z ochron? osobist? bardzo wa?nych osób. Ten belgijski pistolet maszynowy ??czy w sobie niewielkie gabaryty (d?ugo?? ca?kowita 500 mm, masa w pe?ni za?adowanego nieco ponad 3,2 kg) z du?? si?? ognia wynikaj?c? z zasilania z pojemnego, 50-nabojowego magazynka, now? amunicj? pistoletow? 5,7 mm x 30, zaprojektowan? specjalnie pod k?tem przebijalno?ci os?on balistycznych.

Pistolet maszynowy FN P90 TR (na zdj?ciu wyposa?ony w t?umik d?wi?ku) wykorzystywany jest g?ównie do zada? ochrony VIP-ów

FN F2000 zosta? zakupiony w niewielkiej liczbie, niejako testowo, aby przekona? si?, czy bro? w uk?adzie bezkolbowym, w której wyeliminowano g?ówn? wad? tego systemu, czyli wyrzucanie ?usek w okolicy twarzy strzelca, sprawdzi si? w specyficznych zastosowaniach w jednostce specjalnej. Cho? operatorzy GROM s? z niego zadowoleni, to jednak w najbli?szej przysz?o?ci nie jest spodziewane przej?cie na bezkolbowce, co wynika z wypracowanych przez lata procedur szkoleniowych, bazuj?cych na broni w uk?adzie klasycznym – w szczególno?ci na takiej, która zachowuje rozmieszczenie manipulatorów karabinka M4/M4A1 (st?d te? Amerykanie praktycznie bez zmian powielili go w swojej najnowszej broni dla jednostek specjalnych – systemie Mk 16/Mk 17 SCAR).

Do GROM trafi?o kilka bezkolbowych karabinków FN F2000 i cho? komandosi s? z nich zadowoleni, to jednak g?ównie ze wzgl?du na procedury treningowe pozostan? przy uk?adzie klasycznym

Nowy standard: HK416

W tym kierunku poszed? zatem zakup najnowszej rodziny konstrukcji strzeleckiej, bazuj?cej na niemieckim 5,56-mm karabinku automatycznym HK416, który ma si? sta? podstawowym uzbrojeniem GROM i wyprze? wcze?niej u?ywane w tej roli klony M4A1 produkowane przez KAC (Knight’s Armament Co.) i Bushmastera. Co ciekawe, w wi?kszej liczbie zdecydowano si? naby? subkarabinki HK416D10RS z luf? mierz?c? 264 mm, ni? karabinki HK416D145RS z luf? 368-mm, tak? sam? jak w M4A1. Signum temporis zwi?zany z naciskiem na walk? w terenie zurbanizowanym? I cho? bazowy niemiecki karabinek (masa z pustym 30-nabojowym, stalowym magazynkiem – 3,54 kg) jest ci??szy od Colta M4A1 (RO977) maj?cego mas? 2,79 kg (to samo dotyczy odmiany skróconej HK416D10RS porównywalnej z subkarabinkiem M4 Commando (RO933) – 2,99 kg do 2,55 kg), a trzeba pami?ta?, ?e dochodzi do tego wszystkiego jeszcze masa amunicji i dodatkowego osprz?tu, cz?sto te? granatnika, to jednak oferuje znacznie wi?ksz? niezawodno?? i trwa?o??.

Najnowszy nabytek jednostki – 5,56-mm subkarabinek HK416D10RS z celownikiem ELCAN SpecterDR (SU-230/PVS) i laserowym wska?nikiem/pod?wietlaczem celu Laser Devices DBAL-A² (AN/PEQ-15A)

W HK416 zosta?o to osi?gni?te dzi?ki wyeliminowaniu pi?ty achillesowej M16/M4 – systemu gazowego Stonera (cienkiej rurki, dzi?ki której gazy prochowe odprowadzane z przewodu lufy oddzia?uj? bezpo?rednio na suwad?o) i zast?pieniu go uk?adem z t?okiem i t?oczyskiem. Cho? rozwi?zanie pierwotne ma swoje zalety, m.in. upraszcza konstrukcj? i eliminuje cz??? elementów ruchomych (co ma wp?yw na celno??), to jednak dzi?ki temu wi?cej zanieczyszcze? (resztki materia?u miotaj?cego) dostaje si? do wn?trza komory zamkowej, bardziej si? ona rozgrzewa, a tym samym zwi?ksza si? podatno?? broni na zaci?cia. W uk?adzie z t?okiem i t?oczyskiem do wn?trza karabinka nie przedostaj? si? ?adne dodatkowe zanieczyszczenia, ponadto nie ma bezpo?redniego oddzia?ywania gor?cych gazów prochowych na suwad?o czy sam? komor? zamkow?. Taka konstrukcja jest bardziej niezawodna, ma wi?ksz? ?ywotno?? mechanizmów i, co wa?niejsze, funkcjonuje poprawnie w ka?dym ?rodowisku, nawet pustynnym, o bardzo du?ym zapyleniu i wymaga rzadszej konserwacji.

Karabinek automatyczny HK416D145RS z podwieszanym granatnikiem AG-HK416 (ELM), celownikiem holograficznym EOTech HWS.553 (SU-231/PEQ), DBAL-A² (AN/PEQ-15A) i latark? Surefire. Warto zwróci? uwag? na dwuwymiarowy kod kreskowy (matrycowy), na celowniku i wska?niku, jakim oznaczane s? od poprzedniego roku wszystkie ameryka?skie urz?dzenia wojskowe i bro? (maj?ce numery NSN, czyli istniej?ce w systemie logistycznym ameryka?skich Si? Zbrojnych)

Pojawienie si? HK416 (pierwsze karabinki trafi?y w 2004 do najbardziej elitarnego ameryka?skiego oddzia?u specjalnego – 1. SFOD-D, czyli Delta Force, gdzie natychmiast wypar?y produkt Colta) wywo?a?o ogromne zainteresowanie na rynku. Z zewn?trz by? to znany wszystkim i rozpowszechniony M4A1, do którego opracowano procedury szkoleniowe ameryka?skich jednostek specjalnych (powielone pó?niej w podobnych formacjach na ca?ym ?wiecie), bro?, do której stworzono program SOPMOD (jego pok?osiem by?o opracowanie tysi?cy ró?nych dodatkowych akcesoriów), wewn?trz by?a to za? konstrukcja bij?ca na g?ow? niezawodno?ci? pierwowzór. Z marketingowego punktu widzenia opracowanie HK416 by?o doskona?ym krokiem, bowiem H&K z miejsca sta? si? najwa?niejszym rozgrywaj?cym, jako dostawca doskonalszego zamiennika M4 w jednostkach specjalnych, a pó?niej i regularnych, u?ywaj?cych wcze?niej pierwotnej konstrukcji lub jej klonów. Sk?din?d, wprowadzenie przez H&K uk?adu z t?okiem i t?oczyskiem do konstrukcji M16/M4, spowodowa?o rewolucj? w?ród ameryka?skich producentów klonów tej broni, którzy, jak za dotkni?ciem czarodziejskiej ró?d?ki, zacz?li wprowadza? w?asne rozwi?zania tego rodzaju do oferowanych przez siebie modeli (LWRC, LMT, Bushmaster, POF-USA, Barrett czy nawet sam Colt).

Optronika dla specjalnych: DBAL-A² i SpecterDR

Zrozumienie fenomenu popularno?ci M4 w oddzia?ach specjalnych nie jest mo?liwe bez u?wiadomienia sobie, ?e wynika w g?ównej mierze z programu SOPMOD, czyli wprowadzenia do wojska standardu szyny uniwersalnej Picatinny (MIL-STD-1913) i akcesoriów, które mo?na by?o na niej swobodnie montowa?. W konfliktach asymetrycznych, w których g?ówn? rol? odgrywa pieszy ?o?nierz, uzbrojony w bro? mniej czy bardziej porównywaln? z konstrukcj? u?ywan? przez przeciwnika (w tej dziedzinie od wielu lat post?p jest niewielki), a o wyniku starcia decyduje kwestia sekund, dlatego nale?y wykorzysta? wszystko, co mo?e zapewni? cho?by chwilow? przewag? nad przeciwnikiem. St?d te? dodatkowe akcesoria nie pe?ni? roli zb?dnych gad?etów – jak chc? to widzie? niektórzy, ale dla wyszkolonego (warto to podkre?li?, aby nie wpa?? w pu?apk? wiary, ?e to dodatki odgrywaj? decyduj?c? rol?, najwa?niejszy by?, jest i pozostanie trening) profesjonalisty staj? si? czynnikiem pozwalaj?cym mu odnie?? powodzenie w akcji i zachowa? zdolno?? do dalszego dzia?ania. Sama bro? nadal pozostaje najwa?niejszym elementem systemu strzeleckiego, ale jego sumaryczna skuteczno?? zale?y równie? od wykorzystywanych dodatków.

Najnowsza odmiana 84-mm granatnika przeciwpancernego Carl Gustav M3 (z przystawk? noktowizyjn?), u?ywanego przez jednostki specjalne g?ównie do niszczenia umocnionych punktów oporu. Polska posiada?a wcze?niej 27 granatników Carl Gustaf M2 zakupionych w pierwszej po?owie lat 1990. dla Nadwi?la?skich Jednostek Wojskowych MSW (MSWiA) i u?ywanych po ich rozwi?zaniu przez kawaleri? powietrzn? oraz GROM

Nie dziwi zatem fakt, ?e najwa?niejsza polska jednostka specjalna kupuje akcesoria b?d?ce ?wiatow? czo?ówk? w swojej klasie. Obok celowników holograficznych EOTech HWS, które obecnie sta?y si? podstawowym urz?dzeniem tego rodzaju w ca?ym Wojsku Polskim, bro? komandosów wyposa?ana jest równie? w laserowe wska?niki/pod?wietlacze celu Laser Devices DBAL-A² (Dual Beam Aiming Laser, Advanced²) zamawiane równie? przez ameryka?skie si?y zbrojne (pod oznaczeniem AN/PEQ-15A). W s?abym o?wietleniu zasi?g wska?nika laserowego pracuj?cego w ?wietle widzialnym (d?ugo?? fali 635 nm) si?ga 450 m, w s?o?cu do 30 m, za? zasi?g wska?nika/pod?wietlacza pracuj?cego w podczerwieni (835 nm) wynosi, w zale?no?ci od wybranej mocy, do 600 lub 2000 m. Wymiary – 48 x 85 x 74 mm, masa wraz z bateriami – 232 g, 3-V bateria wystarcza na 5 godzin nieprzerwanej pracy. Korpus wykonany jest z anodyzowanego aluminium, a sam DBAL-A2 jest wodoodporny do trzech metrów.

12,7-mm wielkokalibrowy, samopowtarzalny karabin wyborowy M107, obok polski 60-mm mo?dzierz dla si? specjalnych LM-60K (masa wynosi jedynie 7,8 kg), w tle bro? wyborowa i maszynowa

GROM od niedawna sta? si? u?ytkownikiem bardzo ciekawego celownika ELCAN SpecterDR (ameryka?skie oznaczenie – SU-230/PVS), ??cz?cego w sobie cechy lunety celowniczej o powi?kszeniu 4x (o polu widzenia 6,5°) i kolimatora 1x (o polu widzenia 26°), co wa?niejsze, bez zmiany odleg?o?ci oka od okularu, wynosz?cej 70 mm. Tym samym znikn?? problem p?ynnego przechodzenia z walki na bliskim dystansie do dystansów ?rednich i dalekich. Do niedawna u?ytkownik mia? do wyboru dwie opcje: korzystanie z celownika do dzia?a? na bliskim dystansie (kolimatorowego lub holograficznego) albo lunety o sta?ym powi?kszeniu na dystansach ?rednich lub dalekich. Najbardziej znani producenci celowników kolimatorowych (szwedzki Aimpoint) i holograficznych (ameryka?ski L3 EOTech) wybrali inn? drog?, wprowadzania przystawek powi?kszaj?cych (o powi?kszeniu od 3 do 3,75x) za bazowym przyrz?dem (nie maj? one w?asnej siatki celowniczej, wykorzystuj? rzutowany znak celownika podstawowego), jednak to rozwi?zanie ma swoje wady – d?ugo?? takiego zestawu, dodatkowy ci??ar przystawki, kwestia jej szybkiego monta?u w zmieniaj?cej si? sytuacji taktycznej. Tymczasem w przypadku SpecterDR (Dual Role, podwójnego zastosowania), takiego problemu nie ma, co wi?cej celownik ma a? trzy tryby pracy: kolimatora, lunety o powi?kszeniu 4x z rzutowanym znakiem i lunety o powi?kszeniu 4x z pod?wietlon? siatk? (pozwalaj?c? na odk?adanie poprawek od 200 do 600 m). Dzi?ki mo?liwo?ci szybkiego prze??czenia, w jednej, mierz?cej 153 x 71 x 72 mm obudowie u?ytkownik uzyskuje dwa przyrz?dy celownicze. Kanadyjski producent (Ernst Leitz CANada) rozwi?za? problem prowadzenia ognia na wszystkich dystansach – od krótkich, poprzez ?rednie do dalekich, na skraju zasi?gu skutecznego karabinka. Co ciekawe, w przypadku SpecterDR monokular noktowizyjny instaluje si? przed, a nie za celownikiem. Na korpusie urz?dzenia, wykonanego z anodowanego aluminium, osadzone s? zapasowe, mechaniczne przyrz?dy celownicze. Masa celownika to 598 g, ma on pi?? stopni pod?wietlenia siatki i jasno?ci znaku celowniczego, czas pracy na litowej baterii 3 V podawany przez producenta wynosi ?rednio 2000 godzin.

Cenrex stworzy? pakiet, oferowany m.in. dla GROM pod nazw? SODNoK3S (System Optroniczny Dzienno-Nocny Karabinka Szturmowego Si? Specjalnych), w sk?ad którego wchodzi celownik ELCAN SpecterDR, monokular noktowizyjny OIP Sensor System Loris 60 FOV (o polu widzenia 60°) i wska?nik/pod?wietlacz laserowy produkcji B.E. Meyers DIAL-100 (oznaczony w wojsku ameryka?skim jako AN/PEQ-11). Wymiary – 95 x 30 x 76 mm, masa – 255 g, 3-V bateria litowa wystarcza na 5 godzin nieprzerwanej pracy. Korpus wykonany jest z anodyzowanego aluminium i stali, urz?dzenie mo?e by? wystawione na dwugodzinne dzia?anie s?onej, morskiej wody na g??boko?ci do 20 m.

Wspó?praca Grzegorz HO?DANOWICZ
Zdj?cia: Grzegorz Ho?danowicz

W WFS Grom pokazano tak?e inne najnowsze nabytki WFS Grom:

W 2007 spó?ka Zeszuta wygra? przetarg og?oszony przez Grom na dostaw? pojazdów samochodowych czteroko?owych w ilo?ci 10 sztuk. 11 wrze?nia zawarto kontrakt o warto?ci 737360 PLN netto. Nie ma pewno?ci, i? odnosi si? on w?a?nie do tych Mercedesów, jako ?e dostarczane by?y tak?e inne pojazdy samochodowe (Quad Polaris 800), tak?e z bardzo rozbudowanym wyposa?eniem peryferyjnym (warto?? jednostkowa wskazuje w?a?nie na MB270CDI). Jak wida?, zosta?y dostarczone pojazdy w kamufla?u zbli?onym do u?ywanego w armii du?skiej b?d? litewskiej

Bardzo ciekawym nowym nabytkiem jest ci??ki i zapewne cz??ciowo opancerzony samochód Toyota Hilux D-4D z widocznymi modyfikacjami i wzmocnieniami, sugeruj?cymi jednoznacznie jego zastosowanie w dzia?aniach antyterrorystycznych. Jest prawdopodobne, i? zosta? zakupiony w ramach przetargu na dostaw? samochodów ci??arowo-osobowych wysokiej mobilno?ci opancerzonych (w istocie by?y w 2007 dwa takie przetargi, jednak pierwszy prawdopodobnie by? anulowany i brak jest informacji o wyniku drugiego post?powania). Pojazdy s? przystosowane do instalacji specjalnego wyposa?enia optoelektronicznego

W RAPORT-wto 02/2008 donosili?my o zakupie dla 2. Pu?ku Rozpoznania (nied?ugo pu?ku dalekiego rozpoznania) w Hrubieszowie oraz dla WFS GROM ci??kich quadów Polaris Sportsman 500 EFI z dodatkowymi modu?ami g?sienicowymi, zwi?kszaj?cymi mo?liwo?ci pokonywania trudno dost?pnego terenu. Wedle informacji przekazanych RAPORT-wto, do s?u?by w Hrubieszowie trafi?o dotychczas 6 takich pojazdów, które nied?ugo zostan? wys?ane do Afganistanu. Tym razem pokazane zosta?y pojazdy Grom, których zgodnie z zamówieniami publicznymi zakupiono co najmniej 20. Dostawy realizowa?a spó?ka Zeszuta Sport

Bardzo ciekawym elementem wyposa?enia, po raz pierwszym pokazanym publicznie, by?y niskoprofilowe okularowe wzmacniacze obrazu AN/PVS-21, w odmianie dwuokularowej (dla kierowców) i monokularowej Model 2740 Monocular.

PVS-21 produkowane s? przez Specialized Technical Services (STS) z Beaver Creek (Ohio). S? to NVG ze wzmacniaczami III generacji przygotowane specjalnie dla u?ycia przez operatorów si? specjalnych oraz m.in. ratowników z grup Combat Search and Rescue (w USAF otrzymali je ju? w 2002), dostosowane do u?ycia podczas skoków spadochronowych z du?ych wysoko?ci z wysokim i niskim otwarciem spadochronu (HALO i HAHO). Umo?liwiaj? u?ycie pod wod? na g??boko?ci do 10 m.

W Polsce trzy AN/PVS-21 zosta?y zakupione w 2006 tak?e dla Oddzia?u Specjalnego ?andarmerii Wojskowej w Gliwicach. Gogle dostarcza?a spó?ka UMO z Zielonki (zajmuje si? m.in. sprzeda?? urz?dze? typu Taser). Co ciekawe, przetarg by? og?oszony 7 listopada 2006, wybór dostawcy og?oszono 8 grudnia 2006 (protokó? sporz?dzono 29 listopada 2006), a dostawa mia?a by? zrealizowana do 28 grudnia 2006. Przypomnijmy, i? chodzi o wysoce wyspecjalizowany sprz?t dla jednostek specjalnych...

Nowo?? zwi?zana po?rednio z WFS GROM: samochód osobowo-terenowy Range Rover Armoured w wykonaniu specjalnym, zakupiony dla Dowództwa Wojsk Specjalnych

Remigiusz Wilk (REMOV)