Kleszcze ruszaj? na ?er. Cho? brzmi to jak tytu? kiepskiego horroru, du?o w tym prawdy. Zw?acza wczesn? wiosn? rozpoczynaj? sw? aktywno??, która b?dzie trwa? do listopada. Kto jest na li?cie potencjalnych ofiar? Czy dysponujemy broni? przeciwko nim?
W tym roku po raz kolejny ju? wystartowa?a akcja „Zielonych dni”, organizowana w ramach projektu edukacyjnego „Kleszczowe zapalenie mózgu. Zapobiegaj! Zaszczep si?!”. Na polskie drogi wyruszy? „Kleszczobus”, który w weekendy odwiedza? najwi?ksze miasta: Gda?sk, Pozna?, Wroc?aw, Kraków, Katowice, ?ód? i Warszaw?. Wszystko po to, by poszerzy? nik?? wci?? wiedz? Polaków na temat zagro?enia, jakim jest kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) i sposobu ochrony przed nim. Na tle innych krajów wypadamy bowiem marnie. Przyk?adowo, w Austrii szczepieniom przeciw KZM poddaje si? 87% spo?ecze?stwa, w Niemczech – 26%, w Czechach – 17%, a w Polsce... raptem 1%. Nie dziwi to jednak, je?li spojrzymy na odsetek zaszczepionych w przypadku innych chorób. Chocia? o grypie sezonowej tr?bi si? od lat, ch?tnych do szczepie?, nawet darmowych, ci?gle brakuje. Ale czy w przypadku kleszczy jest o co robi? tyle szumu? Czy szczepienie przeciw KZM, tak?e i w tym roku zalecane przez G?ówny Inspektorat Sanitarny, jest a? tak istotne? Czy jest si? czego tak naprawd? ba??
Kleszcz a sprawa polska
Spójrzmy na to z innej strony. Planuj?c urlop w egzotycznych krajach staramy si? zabezpiecza? przed ewentualnymi chorobami. Na sam? my?l o zara?eniu durem brzusznym czy ?ó?t? febr? biegniemy do punktu szczepie?. A wyje?d?aj?c na Mazury? Nie robimy nic, cho? to jeden z g?ównych regionów wyst?powania kleszczy w Polsce. Czy ten brak dzia?a? wynika z ma?ej wiedzy dotycz?cej zagro?e? czy z naszej ignorancji? A mo?e problem jest zbyt s?abo nag?o?niony?
Niestety, ale w tym ostatnim przypadku nie mamy si? czym „chwali?”. Polska okazuje si? by? bia?? plam? na mapie endemicznych terenów wyst?powania kleszczowego zapalenia mózgu (czyli takich, gdzie odsetek zara?onych kleszczy jest znaczny). Okazuje si?, ?e kleszcze wyst?puj? prawie wsz?dzie w Europie ?rodkowej, a tylko w Polsce – gdzieniegdzie. Brzmi to absurdalnie i nie trudno si? domy?li?, ?e to skutek wieloletnich zaniedba?, nieprowadzenia dok?adnych bada? epidemiologicznych, braku rejestracji wszystkich przypadków wyst?pienia choroby b?d? niezg?aszania ich do odpowiednich jednostek sanitarnych.
Jak twierdzi dr n. med. Pawe? Stefanoff z Zak?adu Epidemiologii Pa?stwowego Zak?adu Higieny, wiele osób z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych nie by?o diagnozowanych w kierunku KZM i rejestrowano je jako przypadki o nieustalonej etiologii. A przecie? diagnostyka jest istotna, równie? dlatego, ?e dzi?ki niej mo?na lepiej ukierunkowa? profilaktyk?. Zachorowania zg?aszane s? tylko z nielicznych województw: podlaskiego, warmi?sko-mazurskiego, mazowieckiego, dolno?l?skiego i opolskiego. O innych rejonach wci?? niewiele wiadomo.
Problem tkwi te? w tym, ?e kleszcze kojarzone dot?d z g?stymi lasami, obecnie znacznie rozszerzy?y zasi?g swojego wyst?powania. Ich tereny endemiczne przesuwaj? si? na pó?noc. Jeszcze niedawno nikt o nich nie s?ysza? w Szwecji, dzi? s? ju? tam sta?ym elementem fauny. Spotka? je mo?na na terenach po?o?onych coraz wy?ej, np. w górach. Nie omijaj? równie? miast – parków, skwerów czy dzia?ek. Dlaczego tak si? dzieje? Kleszcze przenoszone s? m.in. przez migruj?ce ptaki i prawdopodobnie w?a?nie w ten sposób powstaj? nowe ogniska choroby.
Wszystkiemu winna ?lina
Swoje ofiary kleszcze rozpoznaj? po zapachu, ciep?ocie cia?a i wydychanym dwutlenku w?gla. Lubi? zapach kwasu mas?owego, który wydziela nasza skóra, dlatego szczególnie ceni? sobie „brudnych”, przepoconych ?ywicieli. Dostawszy si? na cia?o, poszukuj? miejsc pokrytych cienk? skór?, wilgotnych, dobrze ukrwionych. Najcz??ciej wybieraj? dó? podkolanowy, uda, pachy, kark czy nasad? w?osów. Podczas wk?uwania kleszcze wydzielaj? razem ze ?lin? substancje znieczulaj?ce, co powoduje, ?e nawet nie zdajemy sobie z sprawy z faktu uk?szenia.
Samo wk?ucie si? nie stanowi ryzyka. Zagro?enie pojawia si? wtedy, gdy kleszcz zainfekowany jest czynnikami chorobotwórczymi, co powoduje przedostanie si? patogenów do krwioobiegu ?ywiciela i rozwój choroby. To w?a?nie w ?linie kleszcza znajduj? si? wirusy Flavi, odpowiedzialne za kleszczowe zapalenie mózgu.
Oczywi?cie, nie ka?dy kleszcz musi by? nosicielem wirusa, jednak?e badania wskazuj?, ?e na terenach endemicznych znaczna ich cz??? jest zaka?ona. Co równie wa?ne, szybkie usuni?cie kleszcza nie zabezpiecza przed zara?eniem. St?d tak wa?na jest profilaktyka.
Banalna przyczyna, powa?ne konsekwencje
Zara?ony flaviwirusem kleszcz, wgryzaj?c si? w cia?o, wprowadza go do krwioobiegu. Ten z kolei przedostaje si? do centralnego uk?adu nerwowego, a nast?pnie atakuje mózg. Choroba ma zazwyczaj przebieg dwufazowy. Po bezobjawowym okresie inkubacji, czyli po kilkunastu dniach od zaka?enia, pojawiaj? si? niespecyficzne objawy w postaci gor?czki, os?abienia, ogólnego rozbicia, bólów g?owy i mi??ni. Przypomina to nic innego jak gryp?. Czasami na tym etapie choroba si? ko?czy. Jednak w cz??ci przypadków, na skutek stanu zapalnego o?rodkowego uk?adu nerwowego, dochodzi do drugiej, neurologicznej i najgro?niejszej fazy, w której widoczny jest ju? pe?ny obraz choroby.
– W momencie, gdy rozwinie si? zapalenie mózgu (u doros?ych) lub opon mózgowo-rdzeniowych (u dzieci i m?odzie?y), pojawiaj? si? bardzo silne bóle g?owy, wysoka gor?czka, wymioty, zaburzenia orientacji, drgawki, niedow?ady, pora?enie mi??ni, cz??ciowa lub ca?kowita utrata ?wiadomo?ci, a nawet przytomno?ci, ?pi?czka. Choroba mo?e doprowadzi? do ?mierci b?d? pozostawi? po sobie trwa?e nast?pstwa neurologiczne – twierdzi dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanis?awska z Kliniki Chorób Zaka?nych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego w ?odzi.
Chorob? zdiagnozowa? mo?na jedynie poprzez punkcj? l?d?wiow?. W trakcie leczenia konieczna jest hospitalizacja, która trwa cz?sto wiele miesi?cy. Niestety, medycyna nie dysponuje ?adnymi lekami, które niszcz?c wirusa KZM mog?yby wp?yn?? na rokowania pacjenta. W rachub? wi?c wchodzi jedynie leczenie objawowe, którego efekty nie s? mo?liwe do przewidzenia.
Zdj?cie: pzh.gov.pl
A mo?e lepiej zabezpieczy? si??
Oczywi?cie, nie ka?dy musi si? szczepi?, jednak ci, którzy lubi? aktywnie sp?dza? czas na ?onie przyrody, wyje?d?aj? na wakacje z dzie?mi do lasów czy nad jeziora, powinni si? nad tym zastanowi?. Specjali?ci jednog?o?nie mówi?: tylko szczepionka chroni nas przed kleszczowym zapaleniem mózgu. Trzeba jednak pami?ta?, ?e nie zabezpiecza ona przed samym ugryzieniem kleszcza, ale powoduje wytworzenie odporno?ci na wirusa przez niego przenoszonego.
Szczepienia najlepiej rozpocz?? wczesn? wiosn?. Szczepionka podawana jest w trzech dawkach. Pierwsz? przyjmuje si? w dowolnym dniu, drug? – po 1-3 miesi?cach (po 2 tygodniach zyskujemy odporno??), trzeci? – 5-12 miesi?cy po drugiej dawce. To rekomendowany schemat szczepie?, ale istnieje tak?e mo?liwo?? przyspieszonego jej podania. Zaszczepi? mo?na si? w punktach szczepie? na terenie ca?ego kraju b?d? poprosi? lekarza prowadz?cego o wypisanie recepty i samemu j? kupi?. Cena szczepionki to kwota rz?du 50-70 z?.
Przed kleszczami, nie przed chorob? (!), mo?emy si? sami chroni?. Przede wszystkim nale?y zadba? o w?a?ciwe ubranie – d?ugie nogawki, r?kawy, skarpetki, czapka. Warto u?ywa? repelentów, czyli preparatów w p?ynie lub aerozolu odstraszaj?cych kleszcze (np. Autan, Off). Niestety, w zale?no?ci od substancji aktywnej dzia?aj? one 2-4 godziny i nigdy w 100% nie chroni? przed uk?szeniem. Pami?tajmy tak?e o rozwieszaniu siatek, moskitier, u?ywaniu ?wiec i specjalnych kadzide?ek. To zawsze zmniejszy ryzyko.
Wypowiedzi specjalistów pochodz? z wyk?adów wyg?oszonych na konferencji prasowej w ramach programu „Kleszczowe zapalenie mózgu. Zapobiegaj! Zaszczep si?!”.,
WA?NE!
Popularne mity o kleszczach
Kleszcze spadaj? z drzew.
Nieprawda. ?yj? w ?ció?ce, wspinaj? si? nie wy?ej ni? na wys. 20-70 cm, czyli na trawy i krzewy.
Przed wyj?ciem kleszcza najpierw smarujemy go mas?em.
Nieprawda. Smarowanie mas?em, olejem, tylko pogarsza spraw?. Kleszcza usuwa si? specjaln? „pompk?” dost?pn? w aptekach b?d? p?set?. Chwyta si? go tu? przy skórze i stanowczym ruchem wyci?ga. Miejsce nale?y odkazi?. Pozostawienie w skórze jego cz??ci g?bowej mo?e grozi? powik?aniami. Do lekarza trzeba si? zg?osi? je?li: ma si? k?opot z usuni?ciem, nast?pi?o ono po 24 godzinach od uk?szenia, wokó? miejsca pojawi?o si? zaczerwienienie o ?rednicy 5 cm.
Kleszczowe zapalenie mózgu to inaczej borelioza.
Nieprawda. KZM to choroba wywo?ana wirusem Flavi, borelioza – bakteri?, kr?tkiem Borrelia. W leczeniu tej drugiej stosuje si? antybiotyki, przez co terapia jest skuteczniejsza i lepiej rokuj?ca.
Kleszczowe zapalenie mózgu i kleszczowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych to dwie ró?ne choroby.
Nieprawda. To ta sama choroba wywo?ana wirusem Flavi przenoszonym przez kleszcze. Pierwsza dotyka przede wszystkim osoby doros?e, druga – dzieci i m?odzie?, cho? zdarzaj? si? w?ród nich przypadki zapalenia mózgu.
Mario75 dnia June 14 2011 ·
13 komentarze · 19208 czytań
·
Zmieni?o si? troch? i w mojej gminie wszystkie jednostki Stra?y Po?arnej (zawodowej i ochotnicze),szczepi si? obowi?zkowo.Cho? mieszkam 500m od lasu w ?yciu nie mia?em kleszcza,co innego moje psy i koty
"Komary ... lokalizuj? ofiar? kieruj?c si? wydychanym przez cz?owieka CO2, a nast?pnie id? za woni? naszych stóp - wynika z bada? opublikowanych przez ''Scientific American''
Wi?c stawia?bym na chemi?. Doda?bym nawet, ?e tzn. ?e Patol po prostu s?abo "pachnie", albo ma dobre buty w które wydycha swoje CO2 ?
Z on zadanie zwrotu sumy równowartościowej udzielonej zniżce po jej waloryzacji, obwiniający odbiorcę nieruchomości względnie internetowe anonse osobnej cechy lokal
Engami
14-01-2021 20:59
Z on funkcja zakrętu liczbie płynnej udostępnionej przeceny po jej waloryzacji, oskarżający spożywcę posiadłości czy też oferty pracy krakow nowa huta odmiennej ce
Engami
13-01-2021 16:20
Z jego osoba zadanie skrętu ilości równowartościowej udostępnionej przecenie po jej waloryzacji, obwiniający spożywcę posiadłości bądź serwis ogloszeniowy odmiennej
Engami
13-01-2021 00:42
Z jego osoba obowiązek zakrętu liczbie gładkiej udzielonej przecenie po jej waloryzacji, obwiniający spożywcę nieruchomości czy też oferty samoistnej cesze lokalu, j
Engami
12-01-2021 23:21
Z jego osoba funkcja skrętu sumie prostej użyczonej bonifikacie po jej waloryzacji, oskarżający odbiorcę posiadłości bądź oferty pracy krakow nowa huta osobnej cec
Engami
12-01-2021 21:15
Z jego osoba ja zwrotu liczbie płynnej udzielonej zniżce po jej waloryzacji, ciążący odbiorcę nieruchomości albo praca ogloszenia wroclaw odrębnej cechy lokalu, j
Engami
12-01-2021 19:54
Z on zadanie zakrętu sumie równowartościowej udostępnionej zniżki po jej waloryzacji, obciążający odbiorcę posiadłości albo olx ogloszenia praca wroclaw autonomicz
Engami
11-01-2021 23:14
Z on ja przełomu sumie łagodnej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji, obciążający nabywcę nieruchomości albo praca rzeszow oferty rzeszowiak samodzielnej wł
Engami
11-01-2021 21:55
Z on ja skrętu wielkości spokojnej użyczonej zniżki po jej waloryzacji, obwiniający odbiorcę posiadłości albo [url=http://portal owo.nysa.pl]najnow sze oferty pracy warszawa i okolice kierowca c e[/u
Engami
07-01-2021 23:38
Z on obowiązek skrętu liczbie regularnej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji, obciążający nabywcę posiadłości względnie [url=http://web.sp ecjalistyczneoserw isy.pl]express bydgoski praca ogloszen
Engami
07-01-2021 22:11
Z on zadanie zwrotu sumy lekkiej użyczonej bonifikacie po jej waloryzacji, oskarżający odbiorcę nieruchomości lub sprzeda samoistnej cechy lokalu, kto prze
Engami
06-01-2021 15:40
Z on obowiązek przełomu wielkości spokojnej użyczonej przeceny po jej waloryzacji, oskarżający spożywcę nieruchomości względnie internetowe wiadomosci oddz
Engami
06-01-2021 14:11
Z on funkcja skrętu sumie płynnej udostępnionej zniżki po jej waloryzacji, obwiniający odbiorcę nieruchomości względnie oferty pracy warszawa bia eka olx autono
Engami
05-01-2021 16:54
Z on funkcja przełomu liczby lekkiej użyczonej zniżki po jej waloryzacji, obciążający nabywcę nieruchomości ewentualnie baza lokalna samodzielnej włas
Engami
05-01-2021 15:32
Z jego osoba zadanie przełomu sumy pewnej udostępnionej przecenie po jej waloryzacji, oskarżający nabywcę nieruchomości ewentualnie oferty pracy money lubliniec sam
Engami
28-12-2020 11:51
Z jego osoba zadanie zakrętu liczbie równowartościowej udostępnionej zniżce po jej waloryzacji, obwiniający nabywcę nieruchomości czy też [url=http://ogloos zeniowo.pl]oferty pracy krakow nowa huta olx
Engami
28-12-2020 10:34
Z jego osoba ja przełomu wielkości płynnej użyczonej przeceny po jej waloryzacji, obciążający spożywcę nieruchomości albo ogloszeniowo oddzielnej cechy lokalu, kt
Engami
12-12-2020 12:17
Z jego osoba zadanie zwrotu wielkości płynnej udostępnionej zniżce po jej waloryzacji, obciążający odbiorcę posiadłości czy też ogloszenia praca plock plocman samo
Engami
12-12-2020 10:58
Z jego osoba funkcja przełomu ilości prostej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji, obwiniający spożywcę nieruchomości czy też internetowe anonse samoistnej cec
Engami
09-12-2020 12:52
Z on funkcja przełomu wielkości łagodnej udostępnionej bonifikacie po jej waloryzacji, ciążący odbiorcę nieruchomości bądź lokalne oferty odrębnej cechy lokalu, kto p
Engami
09-12-2020 11:23
Z jego osoba zadanie przełomu sumy mocnej udostępnionej bonifikacie po jej waloryzacji, oskarżający spożywcę posiadłości względnie praca lubliniec oferty samoistnej wła
Engami
04-12-2020 15:03
Z on zadanie skrętu sumy łagodnej udzielonej przeceny po jej waloryzacji, ciążący odbiorcę posiadłości względnie praca plock bezplatne ogloszenia samoistnej własnośc
Engami
04-12-2020 13:39
Z jego osoba ja przełomu kwoty równowartościowej użyczonej zniżce po jej waloryzacji, obciążający spożywcę posiadłości albo praca ogloszenia wroclaw odrębnej cesz
Engami
03-12-2020 13:08
Z on obowiązek zwrotu wielkości płynnej udostępnionej zniżki po jej waloryzacji, oskarżający odbiorcę nieruchomości bądź portal z ogloszeniami samodzielnej cesze l
Engami
03-12-2020 11:41
Z jego osoba obowiązek skrętu sumie łagodnej udostępnionej zniżce po jej waloryzacji, obwiniający spożywcę nieruchomości bądź twoj serwis odrębnej cesze lokalu, któr